تحلیل تطبیقی سبک شناسیک غزل هوشنگ ابتهاج و غزل حسین منزوی

سبک شیوه ی خاص شاعر یا نویسنده است که اثری را خلق می کند و فراوانی عناصری که از متن دریافت می شود، توجه مخاطب را به این نکته جلب می کند که اثر در اسلوبی ویژه آفریده شده و به نوعی از ابتدا تا انتهای اثر، مولف به گونه ای خودآگاه یا ناخودآگاه به این اسلوب پایبند بوده است. سبک های فردی خواه جدید، خواه تکراری در هر دوره ای سبک آن دوره را می سازد. غزل به دلیل برخورداری از ظرافت و ظرفیت های گوناگون، همواره به مثابه ی یک فرم شعر زنده حیات و حرکت مستمر داشته است و در دوران معاصر، تحت تأثیر شعر خروشان مشروطه و بعدها شعر آزاد، از اواخر دهه ی 20، غزل هم از جهت مایه و محتوا و هم از حیث ذهن و زبان، دستخوش تحول و تازگی شد. مهم ترین مشخصه ی عصر حاضر از نظر غزل به وجود آمدن سبکی تازه است، سبکـی که برگرفتـه از تحـولات و نوآوری های غزل سرایان این دوره است. هوشنگ ابتـهاج در عین حال که غزل فاخر و الگوی حقیـقی غـزل را غزل حافظ می دانـد، بـه تازگی هایی در زبان و بیان شعر دست می یابد که غزل سرایان پس از او با تحولات بیش تر، غزل را از «ذهن و زبان بینابین» او به سمت غزل نو سوق می دهند. شاعرانی هم چون حسین منزوی که با روی آوردن به زبان رایج و فاصله گرفتن از زبان فاخر کهن غزل ساده و روانی را ارائه می دهد؛ منزوی در وجه زبانی شعر، از واژه های تازه استفاده می کند. برخی واژه های شعری او پیش از این در غزل به کار نرفتند، علاوه براین برای توصیف از انواع رنگ ها در شعر بهره می جوید و در ساختارهای گوناگون صفات جدیدی را نیز در غزل به کار می برد. او در تشبیهات، به دنیای ملموس اطراف خود توجه دارد و از مفاهیم انتزاعی و عرفانی در طرفین تشبیه خبری نیست، اما در ساختار تشبیه غزل ابتهاج یکی از طرفین تشبیه را مفاهیم تشکیل می دهد که نشان دهنده ی وابستگی ذهنی شاعر به سبک کهن است. ابتهاج و منزوی در سبک ادبی خویش از موسیقی شعر غافل نمی شوند و توجه خاصی به این بعد شعر دارند و هر چهار وجه موسیقی از غزل آن ها دریافت می شود. ابتهاج، حد وسط غزل سنتی و غزل نو است و منزوی از پیشگامان غزل نو است و با شدت و دقت بیشتری به نوآوری در غزل دست می یابد.